زایمان سزارین یک روش نوین برای تولد نوزاد در شرایطی است که مادر به هر دلیلی امکان زایمان طبیعی را ندارد. گاهی به دلیل شرایط اورژانسی مادر در موقعیتی قرار می گیرد که برای حفظ سلامت جنین نیاز به زایمان سزارین پیدا می کند گاهی نیز با برنامه ریزی قبلی و به درخواست والدین این روش انتخاب می شود. اگر شما نیز در شرایط بارداری هستید و در انتخاب روش مناسب برای تولد فرزند خود تصمیم قطعی نگرفته اید ، توصیه می کنیم این مقاله را از دست ندهید.
منظور از زایمان سزارین چیست ؟
در زمان تولد نوزاد ممکن است که به صلاحدید پزشک زنان ، زایمان طبیعی خطرناک باشد در این وضعیت برای مادر زایمان سزارین را توصیه خواهند کرد. همانطور که متوجه شده اید همواره به دنیا آمدن نوزادان به دو روش طبیعی و جراحی انجام می گیرد. این دو پروسه را می توان از قبل برنامه ریزی کرد و یا در وضعیت بحرانی برای مادر توصیه می شود که این شرایط بسته به سلامت و وضعیت جنین وابسته می باشد. به طور کلی زایمان سزارین علارغم نیاز به جراحی برای بسیاری از مادران روش مطمئن شناخته می شود.
پروسه زایمان با جراحی
پروسه زایمان به روش سزارین به طور کلی شامل مراحل زیر است :
- آماده سازی : مادر به بخش اتاق عمل منتقل شده و ورید برای تزریق مایعات و داروها باز می‌شود. داروی بی حسی (اپیدورال یا اسپاینال) به مادر داده می‌شود.
- برش: جراح برش افقی یا عمودی در ناحیه شکم (زیر خط شکم) ایجاد می‌کند تا به رحم دسترسی پیدا کند.
- برداشتن نوزاد: جراح پس از برش رحم ، نوزاد را خارج می‌کند.
- پاک‌سازی: پس از خارج کردن نوزاد ، جراح مایع های اضافی را از دهان و بینی نوزاد می‌کشد.
- بستن برش ها : پس از برداشتن نوزاد ، برش های رحم و شکم با بخیه های جذبی یا غیر جذبی بسته می‌شود.
- بهبودی و مراقبت های بعد از عمل : مادر تحت نظارت در اتاق ریکاوری قرار می‌گیرد و بعد از چند ساعت به بخش منتقل می‌شود.
علت انجام زایمان سزارین
دلایل بسیاری می تواند باعث انتخاب این نوع زایمان باشد که در ادامه شرح داده خواهد شد. عبارتند از :
- ناراحتی جنین : در مواردی که اندازه اکسیژن در خون به حداقل برسد و به این دلیل ضربان قلب جنین دچار تغییر شود دکتر سزارین را اورژانسی انجام می دهد.
- وضعیت قرار گیری سر جنین به نسبت لگن مادر : این شرایط در واقع در زمان بروز درد های زایمان پدید می آید که می تواند بیانگر این مورد باشد که روند زایمان با خلل مواجه شده است. البته این وضعیت را می توان بیش از اینکه درد ها شروع شوند با انجام معاینات تکنیکال توسط متخصص زنان ، موارد تنگی و یا تفاوت اندازه بیش از حد را نیز مشاهده کند.
- مشکلات جفت و بند ناف : در مواردی که جفت جنین قبل از موعد مشخص شده جدا شود و یا اینکه جفت در سر دهانه رحم واقع شده باشد. در چنین وضعیتی بهترین و ایمن ترین راه کار برای به دنیا آوردن جنین زایمان سزارین می باشد.
- جنین نارس یا دیر رس باشد : در این موقعیت طبیعتا جنین نمی تواند فشار زایمان طبیعی را تاب بیاورد و به علاوه جنین هایی که دیر رس هستند به دلیل درشت بودن و همچنین مشکلات در خونرسانی بهتر است که به صورت طبیعی زایمان کرد.
- در مواردی که جنین مشکل خون RH دارد : جنین هایی که با این ایراد مواجه می شوند ضعیف هستند و بهتر است که به صورت طبیعی متولد نشوند.
- نرمال نبودن قرار گیری جنین در رحم : در صورت عادی جنین در رحم مادر بایستی سر به سمت پایین و در لگن قرار گرفته باشد اگر درون رحم جنین در وضعیت عرضی باشد یا پاها درون لگن باشد شرایط زایمان طبیعی سخت خواهد بود در چنین موقعیتی بهتر است که برای به دنیا آوردن نوزاد از روش زایمان سزارین بهره مند شد.
- عفونت : بسیاری از مادران متاسفانه دارای عفونت و یا تبخال های تناسلی هستند که احتمال سرایت به نوزاد در زمان تولد وجود دارد. در چنین مواردی بهتر است که نوزاد را به صورت جراحی به دنیا آورد که بتوان سلامت او را تضمین کرد.
انواع زایمان سزارین
این روش دارای دو نوع می باشد که این حالت برای افراد می تواند به صورت اضطراری و یا برنامه ریزی شده انجام بگیرد. در ادامه به طور کامل شرح خواهیم داد.
سزارین برنامه ریزی شده :
این نوع از زایمان می تواند به صورت برنامه ریزی شده و توافقی ما بین دکتر و مادر انجام گردد.
سزارین اضطراری :
این نوع در واقع به صورت اورژانسی بوده و هیچگونه برنامه ریزی برای آن انجام نگرفته است. ممکن است به علت بروز یکی از دلایل ذکر شده در بالا فرد مجبور به انجام زایمان سزارین شود.
مراحل زایمان سزارین :
همانطور که می دانید این مدل زایمان در واقع جراحی است و با ایجاد یک برش بر روی شکم ، می توان از طریق شکم جنین را خارج کرد. یکی از مواردی که موجب گشته است که آمار زایمان سزارین افزایش یابد این است که مادران از دردهای زایمان طبیعی ترس و واهمه دارند و به سمت این جراحی میل پیدا خواهند کرد. برای انجام این زایمان ابتدا متخصص بیهوشی به مادر اطلاعات مورد نیاز را می دهد و بر اساس وضعیت سلامت بیمار می توان دز ماده بیهوشی را انتخاب کرد. بعد از اینکه تحت بیهوشی قرار بگیرد بهترین دکتر زنان در همدان می تواند روند زایمان را انجام دهد.
به یاد داشته باشید که این روش را می توان با استفاده از بی حسی موضعی نیز انجام داد. هر دو متد را می توان مادر در اتاق عمل انتخاب کند. زیرا برخی تمایل دارند که پس از به دنیا آمدن نوزاد او را در آغوش گرفته و برخی توانایی جسمانی این کار را نخواهند داشت. اما هیچ یک از این دو روش در انجام آن اختلالی را ایجاد نخواهد کرد. در اتاق عمل جلوی چشمان مادر یک پرده سبز می کشند که وی فرآیند به دنیا آمدن جنین را مشاهده نکند که ترس و واهمه ای را تجربه نکند. در اتاق عمل با استفاده از ابزار های پزشکی می توان میزان تنفس ، فشار خون و دیگر علائم حیاتی مادر را چک کرد. متخصص زنان با استفاده از برش ایجاد شده در زیر شکم ، با ابزار پزشکی ماهیچه و عضلات شکمی را کنار می زند که بتواند به رحم دسترسی داشته باشد. سپس برش دیگری را بر روی رحم ایجاد می کنند که بتوانند به راحتی جنین را خارج کنند.
سپس بند ناف نوزاد بریده شده و بعد از زایمان سزارین دکتر برش ایجاد شده بر روی رحم را با استفاده از بخیه های جذب شونده بسته و برش بر روی شکم را با بخیه می بندد. بخیه های روی شکم بعد از چند روز می بایست کشیده شوند.
علل زایمان سزارین
- جدا شدن جفت از جنین
- بروز حوادث ناگهانی
- چرخش نوزاد
- پایین آمدن میزان ضربان قلب نوزاد
- افزایش فشار خون مادر
- پیدایش مشکلات قلبی و عروقی
- پاره شدن کیسه آب
اقدامات قبل از زایمان سزارین :
از آن جایی که این پروسه جراحی می باشد و از ماده بیهوشی استفاده می گردد می بایست حداقل 7 الی 8 ساعت قبل از زمان مشخص شده از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. و اگر این پروسه به صورت اورژانسی انجام بگیرد از مادر پرسیده می شود که آخرین وعده غذایی مصرف شده چه بوده که بر اساس وضعیت مادر روش مناسب را انتخاب کرد. در مواردی که احتمال لخته شدن خون مادر داده می شود استفاده از لباس و جوراب های مخصوص الزامی است. در اتاق عمل به علت پیشگیری از بروز هر نوع عفونت می بایست پوست شکم مادر را با ماده ضد عفونی کننده تمیز کرد که در زمان ایجاد بخیه هیچگونه آلودگی به مادر و جنین سرایت نکند.
سزارین با استفاده از بی حسی موضعی یا بیهوشی :
- استفاده از این دو می تواند تفاوت هایی داشته باشد که در ادامه آن ها را ذکر خواهیم کرد. اما ابتدا می بایست بدانید که به سزارین با بی حسی موضعی اسپاینال و به بیهوشی آن اپیدورال گویند.
- بی حسی اپیدورال را برای تمامی بدن می توان به کار برد اما اسپاینال را تنها برای کمر می توان استفاده کرد.
- بخشی که در آن تزریق انجام می گیرد در واقع ساب آراکنوئید است.
- استفاده از روش اسپاینال سریعتر از روش دیگر تاثیر گذار است و دوز مصرفی کمتری را فرد دریافت خواهد کرد.
آیا زایمان سزارین با درد همراه است ؟
یکی از مزیت های ارزنده این پروسه بدون درد بودن آن می باشد زیرا با استفاده از ماده بیهوشی برای مادر انجام می گیرد. از عمده دلایلی که بانوان تمایل دارند فرزند خود را با استفاده از این روش به دنیا بیاورند در واقع ترس از درد های زایمان طبیعی می باشد. در نهایت این روش برای مادر دردی را به همراه نخواهد داشت.
ضرورت انجام سزارین
زایمان سزارین یک روش جراحی است که در آن نوزاد از رحم مادر از طریق برش در دیوار شکم و رحم خارج می‌شود. این روش ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله:
- مشکلات ناگهانی در زمان زایمان: مثلاً وضعیت فوریتی می‌تواند نیاز به انجام سزارین را الزامی کند.
- مشکلات جنینی: مثلاً در مواردی که جنین به نحوی قادر به عبور از مجرای تولید نمی‌باشد.
- مشکلات مادری: مانند وجود عوارض جدی برای مادر در صورت زایمان طبیعی.
- پیش‌فرض‌های قبلی: برخی زنان ممکن است قبل از زایمان برنامه‌ریزی کنند که زایمانشان با روش سزارین انجام شود، اگرچه این باید با مشورت پزشک تصمیم گرفته شود.
همیشه مهم است که این تصمیم با همکاری پزشک تخصصی اتخاذ شود و بر اساس وضعیت فردی هر زن باردار تعیین شود.
خطرهای جراحی سزارین
انجام جراحی سزارین همچنین مخاطراتی را نیز دربر دارد که باید مورد توجه قرار گیرند. برخی از این خطرات عبارتند از:
- عفونت: همانطور که در هر عمل جراحی دیگری نیز ممکن است، عفونت محیط جراحی یا عفونت در بخش‌های بدن دیگر ممکن است رخ دهد.
- خونریزی: خونریزی ممکن است در طی یا پس از جراحی اتفاق بیفتد و نیاز به ترخیص خون یا انجام دوباره عمل جراحی داشته باشد.
- ایجاد لخته خونی: بعد از جراحی، خطر ایجاد لخته خونی در عروق خونی افزایش می‌یابد که می‌تواند خطرناک باشد.
- آسیب به اعصاب و بافت‌های اطراف: در طی عمل جراحی ممکن است به اعصاب، بافت‌های نرم و سایر ساختارهای اطراف زایمان آسیب وارد شود.
- مشکلات پس از عمل: ممکن است پس از عمل جراحی، مادر با درد، خوابیدگی، مشکلات در حرکت و موارد دیگر مواجه شود.
همچنین باید توجه داشت که این فهرست کامل نیست و هر فرد و هر عمل جراحی ممکن است با شرایط خاص خودشان همراه باشند. مهم است که با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای انجام جراحی سزارین بحث کرده و تصمیم مناسبی اتخاذ کنید.
